सोयाबीन शेती: आधुनिक पद्धती आणि महत्त्वाचे मार्गदर्शन
मागील तीन वर्षांपासूनच्या हवामानातील बदल, उत्पादनातील घट आणि अपेक्षित गुणवत्ता नसल्याने शेतकऱ्यांनी सोयाबीनच्या (Soyabean farming )ऐवजी मका पिकाला प्राधान्य दिलं आहे. सोयाबीनच्या उत्तम उत्पादनासाठी काही महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर चर्चा करूया.
योग्य खतांचा वापर
सोयाबीनच्या (Soyabean farming) पिकासाठी योग्य खतांचा वापर अत्यंत आवश्यक आहे. सल्फरचा योग्य प्रमाणात वापर केल्यास तेलाची मात्रा वाढते. राईजोबियमच्या गांठांमुळे नायट्रोजनची पूर्ती आपोआप होते, त्यामुळे नायट्रोजन कमी वापरावा.
सोयाबीनची सर्वोत्तम वाणं
- ग्रीन गोल्ड 3344: 105 दिवसांत तयार होते.
- जेएस 2172: 95 दिवसांत तयार होते.
- आरवीएसएम 1135: 105 दिवसांत तयार होते.
- ब्लैक बोल्ड: 95-98 दिवसांत तयार होते.
- केडी 726 (फूले संगम): 115 दिवसांत तयार होते.
जर पाणी आणि जमीन चांगली असतील तर 110-115 दिवसांत तयार होणारी वाण निवडावी.
बीज उपचार
बीज उपचारामुळे पिकाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यातील समस्या कमी होतात. एफआयआर पद्धतीने बीज उपचार करावा: फंगीसाइड, इंसेक्टिसाइड आणि राईजोबियम कल्चरचा वापर करावा.
पीक संरक्षण
फंगस आणि कीडांच्या समस्यांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी योग्य फंगीसाइड आणि इंसेक्टिसाइड वापरावा. बीज उपचार केल्याने स्टेम फ्लाय, व्हाइट ग्रब, आणि जडांच्या फंगसची समस्या कमी होते.
पाणी व्यवस्थापन
सोयाबीन शेतीसाठी उत्तम जल निकाश अत्यंत महत्त्वाचा आहे. खरीप हंगामात योग्य पाणी व्यवस्थापन न केल्यास नुकसान होऊ शकतं. म्हणूनच पिकासाठी उत्तम पाणी व्यवस्थापन करावं.
मशागत
खेताच्या तयारीसाठी उत्तम मशागत करावी. डिस्क हेरो, रोटा बेटर यांचा वापर करावा. गहू किंवा लसूण पिकानंतर शेतातील पराली कंपोस्ट करावी. पराली जाळण्यापेक्षा वेस्ट डीकंपोजर आणि यूरियाचा वापर करावा.
बेड पद्धतीने शेती
सोयाबीनची बेड पद्धतीने शेती केल्यास उत्पादन वाढू शकतं. बेडची रुंदी 2 फूट आणि उंची 1 फूट ठेवावी. दोन-दो बियांचे बुवाई करावी आणि दोन-बेडची अंतर ढाई फूट ठेवावी.
खतांची मात्रा
- गोबर खत: 2 ट्रॉली
- जिप्सम एसएसपी: 50 किग्रा
- म्यूरेट पोटास: 35 किग्रा
- युरिया: 15 किग्रा
- सल्फर: 10 किग्रा
ही मात्रा प्रति एकर वापरावी.
खरपतवार नियंत्रण
खरपतवार नियंत्रणासाठी प्री-इमर्जेंट आणि पोस्ट-इमर्जेंट हरबिसाइडचा वापर करावा. देसी उपाय आणि मजुरांच्या मदतीने निराई करावी.
वेळ आणि लागवड
सोयाबीनच्या लागवडसाठी 15 जून ते 5 जुलैच्या दरम्यानचा काळ उत्तम आहे. बीज उपचारानंतर लागवड करावी.
उत्पादन वाढवण्यासाठी उपाय
सोयाबीनच्या (Soyabean farming)उत्पादनात वाढ करण्यासाठी पीजीआरचा वापर करावा. प्लांट ग्रोथ रेगुलेटरचा स्प्रे 60 दिवसांनंतर करावा.
शेतकरी मित्रांनो, या सर्व उपायांचा वापर केल्यास सोयाबीनचे उत्पादन नक्कीच वाढेल.
आधुनिक पद्धतीने शेती करा आणि उत्पादन वाढवा. तुम्हाला यशस्वी सोयाबीन शेतीसाठी शुभेच्छा!